ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ

 

Πηγή: περιοδικό Ιστορικά της εφημ. Ελευθεροτυπία 22/11/2001, σ. 13.

 

1941

 

Ιδρύεται η Εθνική Αλληλεγγύη (21.5). Ο Μανώλης Γλέζος και ο Απόστολος Σάντας κατεβάζουν τη γερμανική σημαία από την Ακρόπολη (31.5). Ιδρύεται το Εργατικό Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο (ΕΕΑΜ) (16.8). Ιδρύεται το Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο (ΕΑΜ) (27.9). Οι Βούλγαροι εξοντώνουν ομαδικά Έλληνες πατριώτες ύστερα από εξέγερση στη Δράμα (28.9). Ιδρύεται η Αντιφασιστική Στρατιωτική Οργάνωση (ΑΣΟ) στις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις της Μ. Ανατολής (Οκτ.). Διαδήλωση στην Αθήνα στην πρώτη επέτειο της ιταλικής εισβολής (28.10). Ιδρύεται ο Εθνικός Δημοκρατικός Ελληνικός Σύνδεσμος (ΕΔΕΣ) (Νοέμ.).

 

1942

 

Ιδρύεται ο Ελληνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός (ΕΛΑΣ) (16.2). Συναντώνται αντιπροσωπείες ΕΑΜ και ΕΔΕΣ για να συντονίσουν την αντίστασή τους κατά των κατακτητών (5.3). Η Κεντρική Επιτροπή του ΕΑΜ εκδίδει την παράνομη εφημερίδα Ελεύθερη Ελλάδα (20.4). Ο Άρης Βελουχιώτης συγκροτεί το αρχηγείο της Ρούμελης (15.5). Ο Ναπολέων Ζέρβας συγκροτεί το αντάρτικο του ΕΔΕΣ  στην Ήπειρο (30.7). Ο Ιωάννης Τσιγάντες, αρχηγός της αντιστασιακής οργάνωσης "Μίδας" αποβιβάζεται στην Πελοπόννησο (2.8). Η Πανελλήνια Ένωση Αγωνιζομένων Νέων (ΠΕΑΝ), αντιστασιακή οργάνωση, ανατινάζει τα γραφεία της δωσιλογικής οργάνωσης ΕΣΠΟ (Εθνική Σοσιαλιστική Πολιτική Οργάνωση) στην οδό Πατησίων, στα Χαυτεία (21.9). Ανατινάζεται από συνεργαζόμενες αντάρτικες ομάδες του ΕΛΑΣ και τουΕΔΕΣ και Άγγλους σαμποτέρ η γέφυρα του Γοργοποτάμου (25.11). Άκαρπη αποβαίνει η προσπάθεια ενοποίησης των οργανώσεων του ΕΛΑΣ και του ΕΔΕΣ σε συνάντηση εκπροσώπων τους στη Μελάτη Ραβελίστας - Άρτας.

 

1943

 

Ο ΕΛΑΣ κτυπάει στη Θεσσαλία τις δυνάμεις Κατοχής (αρχές Φεβρ.). Ιδρύεται η Ενιαία Πανελλαδική Οργάνωση Νέων (ΕΠΟΝ) (23.2). Ο ΕΛΑΣ εισέρχεται στα Γρεβενά (24.3) Ο στρατηγός Σαράφης εισχωρεί στον ΕΛΑΣ (7.4). Μάχες του ΕΛΑΣ στην Αμφιλοχία, στα Πιέρια, ενώ απελευθερώνεται και το Μέτσοβο (8-22.4). Συγκροτείται το Γενικό Στρατηγείο του ΕΛΑΣ και Αλβανών ανταρτών στην Ήπειρο (10-20.6). Διαδήλωση διαμαρτυρίας στην Αθήνα για την εκτέλεση στο Κούρνοβο καταλήγει στο θάνατο 15 διαδηλωτών (25.6). Οι Σύμμαχοι παραγγέλλουν στη διοίκηση του ΕΛΑΣ να πραγματοποιήσει στρατιωτικές επιχειρήσεις σε βάρος των δυνάμεων Κατοχής, ως αντιπερισπασμό για την αγγλοαμερικανική απόβαση στη Σικελία. Ο ΕΛΑΣ εκτελεί το σχέδιο (21.6-14.7). Ο ΕΛΑΣ τίθεται υπό τις διαταγές του Συμμαχικού Στρατηγείου της Μέσης Ανατολής (5.7). Στην Αθήνα πραγματοποιείται τεράστια διαδήλωση εναντίον της επέκτασης της βουλγαροφασιστικής κατοχής (22.7). Αντάρτες του ΕΛΑΣ και της Εθνικής Οργάνωσης Κρήτης χτυπούν τους Γερμανούς και σκοτώνουν 113 εχθρούς σε επιχειρήσεις στη Βιάννο. Σε αντίποινα οι Γερμανοί εκτελούν 700 πατριώτες (13.9). Φασίστες και Γερμανοί χτυπούν φοιτητές που γιορτάζουν τα 2χρονα του ΕΑΜ στα Προπύλαια (27.9). Σφοδρές επιχειρήσεις του ΕΛΑΣ εναντίον των Γερμανών σχεδόν σε όλη τη χώρα (2.10-15.12). Σε αντίποινα των Γερμανών, 1.101 νεκροί στα Καλάβρυτα (13.12).

 

1944

 

Μάχες του ΕΛΑΣ εναντίον των Γερμανών στη Στερεά και τη Μακεδονία (Ιαν.). Συνδυασμένες δυνάμεις του ΕΛΑΣ και της ΕΚΚΑ επιτίθενται σε γερμανική φάλαγγα στη Δωρίδα (1.2). Ιδρύεται σταη Βίνιανη Ευρυτανίας η Πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης (ΠΕΕΑ) (10.3). Γενική απεργία στην Αθήνα κατά της επιστράτευσης (27.4). 1.800.000 ψηφίζουν αντιπροσώπους για το Εθνικό Συμβούλιο της ΠΕΕΑ (23-30.4). Εκτελούνται 200 κομμουνιστές στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής (1.5). Ο ΕΛΑΣ διαλύει τις βουλγαρικές φασιστικές συμμορίες στη βορειοδυτική Μακεδονία (25-27.5). Ολοκαύτωμα του Διστόμου με 269 νεκρούς (10.6). Μάχες εναντίον των Γερμανών στην Αθήνα και την υπόλοιπη ηπειρωτική χώρα (Ιούν.-Ιούλ.). Οι μεγαλύτερες εκκαθαριστικές επιχειρήσεις του ΕΛΑΣ εναντίον των Γερμανών (Αύγ.). Οι Γερμανοί εκκενώνουν την Αθήνα (12.10).