ΚΕΙΜΕΝΟ 1
Στις 18 Φεβρουαρίου 1899 ο Ελευθέριος Βενιζέλος τοποθετείται
ενώπιον της Εθνοσυνέλευσης των Κρητών μετά την ανάγνωση του νέου Συντάγματος (Πηγή: το άρθρο του Παυλου Πετριδη "Το Κρητικό
Σύνταγμα" στο Περιοδικό Ιστορικά της
εφημερίδας Ελευθεροτυπια,
5/10/2000, σ. 21):
… Εκ της αναγνώσεως του σχεδίου του πολιτεύματος, θέλετε
παρατηρήσει ότι άπαξ γίνεται χρήσις της λέξεως Χριστιανοί και Μουσουλμάνοι και
μόνον εις τας μεταβατικάς αυτού διατάξεις. Η διάκρισις μεταξύ Μουσουλμάνων και
Χριστιανών ελλείπει πλέον. Η εξομοίωσις πάντων των Κρητών είναι πλήρης … Αλλ'
επιτυχόντες το μέγα τούτο ηθικόν αγαθόν, δεν παρείδομεν και την προστασίαν, την
οποίαν επεβάλλετο εις ημάς να παράσχωμεν απέναντι της μειονοψηφίας,
ανεγνωρίσαμεν δε ότι και αύτη θα εκπροσωπήται διά του ασφαλεστέρου τρόπου,
μειοψηφία δε όχι απλώς η θρησκευτική αλλά και η πολιτική …
Το πρόβλημα τούτο εδυσχεραίνετο και περιεπλέκετο πολύ εκ του
περιστατικού ότι ο Κρητικός Λαός απετελείτο εκ δύο στοιχείων πρεσβευόντων
διάφορον θρήσκευμα, στοιχείων, τα οποία εν τω παρελθόντι πολλάκις ευρέθησαν εις
αδιάλλακτον πολιτικήν αντίθεσιν. Επρόκειτο, όχι μόνον η από της αφίξεως της
Α.Β. Υψηλότητος αρξαμένη συνδιαλλαγή μεταξύ των δύο συνοίκων στοιχείων να
επιρρωσθή και στερεωθή, αλλά συγχρόνως να ληφθώσιν όλα τα αναγκαία μέτρα, ώστε
του λοιπού οι Κρήτες, λησμονούντες τίνα θρησκείαν πρεσβεύει έκαστος εξ αυτών,
μνήμονες δε μόνον του γεγονότος, ότι είναι τέκνα της αυτής Πατρίδος, να
αγωνίζωνται του λοιπού τον αγώνα τον κοινόν του πολιτισμού και της προόδου.
ΚΕΙΜΕΝΟ 2
Απόσπασμα άρθρου από την εφημερίδα των Αθηνών
"Καιροί", στις 10 Απριλίου 1899:
Από της αποβάσεως του Βασιλόπαιδος Γεωργίου εις την πόλιν
των Χανίων παρήλθεν σχεδόν ολόκληρον εξάμηνον. Και όμως ουδέν έτι εγένετο υπέρ
της διοικητικής οργανώσεως του Κρητικού λαού, η δε πολυπόθητος αυτού Αυτονομία
είναι όνομα κενόν. Ο Βασιλόπαις Επίτροπος των τεσσάρων μεγάλων Δυνάμεων,
διαμένει εν Χανίοις απρακτών και τηρών εξηναγκασμένην αδράνειαν, περιφρουρεί δε
την τάξιν μόνον διά του ονόματός του και της προς αυτόν εμπιστοσύνης και
αφοσιώσεως του Κρητικού λαού.
ΚΕΙΜΕΝΟ 3
Η απόφαση του Γεωργίου να παύσει από την κυβέρνηση τον
Βενιζέλο, ο οποίος είχε ταχθεί υπέρ της διοργάνωσης πολιτοφυλακής από Έλληνες
αξιωματικούς με στόχο το στρατιωτικό έλεγχο της Κρήτης (Πηγή: το άρθρο του Παυλου
Πετριδη "Η αποδοχή της αυτονομίας" στο Περιοδικό Ιστορικά της εφημερίδας Ελευθεροτυπια,
5/10/2000, σ.16):
ΔΙΑΤΑΓΜΑ
Περί απολύσεως του επί της
Δικαιοσύνης Συμβούλου Ελευθερίου Βενιζέλου
ΗΜΕΙΣ ΠΡΙΓΚΗΨ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΗΣ
ΕΛΛΑΔΟΣ
ΥΠΑΤΟΣ ΑΡΜΟΣΤΗΣ ΕΝ ΚΡΗΤΗ:
Έχοντες υπ' όψει το άρθρον 65 του Συντάγματος
Επειδή ο επί της Δικαιοσύνης Σύμβουλος Ελευθέριος Βενιζέλος
όλως αναρμοδίως υπεστήριξε και δημοσία εξέθηκε γνώμας επί σπουδαιοτάτου
ζητήματος του τόπου αντιθέτους προς το Ημέτερον φρόνημα και την Εντολήν Ημών
Απολύομεν αυτόν του αξιώματος του Συμβούλου επί της
Δικαιοσύνης.
Εν Χαλέπα τη
18 Μαρτίου 1901
ΓΕΩΡΓΙΟΣ